C-peptit, pankreastan insülin ile birlikte salınan küçük bir proteindir. İnsülin salgılanmasının bir belirteci olarak kullanılır ve metabolik cerrahi düşünen kişiler için önemli olan pankreatik beta hücre fonksiyonunun değerlendirilmesine yardımcı olabilir.
Metabolik cerrahi, obezite ve tip 2 diyabet gibi ilgili metabolik bozuklukları tedavi etmek için kullanılan cerrahi bir prosedürdür. Metabolik cerrahinin başarısı kısmen, kişinin pankreası tarafından düzenlenen insülin üretme yeteneği ile de ilişkilidir.
C-peptit, pankreatik beta hücrelerinin fonksiyonel kapasitesini değerlendirmek için kullanılabilir. Tip 2 diyabetli bireylerde, insülin direnci ve pankreas yetersizliği, insülin salgılanmasının azalmasına ve kan şekeri düzeylerinin artmasına neden olabilir. C-peptit seviyeleri, bireyin metabolik cerrahiye tepkisini etkileyebilecek olan pankreasın üretim kapasitesini belirlemeye yardımcı olabilir.
Ayrıca, araştırmalar, ameliyat öncesi yüksek C-peptit seviyelerine sahip bireylerin, metabolik cerrahi sonrasında diyabetlerinin daha çok gerilemiş olduğunu göstermiştir. Bu, C-peptidin tip 2 diyabet tedavisinde metabolik cerrahinin başarısını tahmin etmek için de yararlı bir belirteç olabileceğini düşündürmektedir.
Literatürde c-Peptid ile ameliyat etkinliğini değerlendiren çok sayıda çalışma mevcuttur. Bunlardan birisi olan Diabetes Care dergisinde yayınlanan bir çalışmada, gastrik bypass ameliyatı geçiren tip 2 diyabetli olgular izlenmiştir. Araştırmacılar ameliyattan önce ve ameliyattan 12 ay sonra C-peptit seviyelerini ölçtüler. Ameliyat öncesi daha yüksek C-peptit seviyelerine sahip bireylerin, ameliyattan sonra diyabetlerinde remisyon sağlama olasılığının daha yüksek olduğunu bulmuşlardır.
Bir başka çalışmada, C-peptit seviyeleri ile metabolik cerrahi sonrası kilo verme sonuçları arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Çalışmaya gastrik bypass veya tüp mide ameliyatı geçirmiş kişiler dahil edilerek, ameliyat öncesi daha yüksek C-peptit seviyelerine sahip bireylerin ameliyattan sonra daha fazla kilo kaybına sahip olduğunu bulmuşlardır. Araştırmacılar, C-peptidin metabolik cerrahi sonrası kilo kaybı sonuçlarının yararlı bir göstergesi olabileceğini öne sürmüşlerdir.
Yine 2020’de Surgery for Obesity and Related Diseases dergisinde yayınlanan bir başka çalışmada da ameliyat öncesi daha yüksek C-peptit seviyelerine sahip bireylerin, ameliyattan sonra diyabetlerinde iyileşme sağlama olasılığının daha yüksek olduğunu bildirilmiştir. Ayrıca ameliyat öncesi yüksek C-peptit düzeylerinin, ameliyattan sonra lipid profillerinde ve kan basıncında daha başarılı bir iyileşme ile ilişkili olduğunu bulmuşlardır.
Özetle, C-peptit metabolik cerrahi için önemlidir, çünkü insülin salgılanması ve şeker düzenlemesi için gerekli olan pankreasın hormon üretme kapasitesinin belirlenmesine imkan tanır. Tip 2 diyabet tedavisinde metabolik cerrahinin başarısını tahmin etmek için kullanılabilir.
